Dolar neden yükseliyor, nereye gider?
Geçen yılın başında, Türkiye’de yükselen siyasi gerilimin ekonomiye büyük zarar vereceğini belritip şöyle demiştim: “Erdoğan germeye devam ederse dolar yıl sonunda 2.50 TL olur.” Bunu söyleyince bir çok AK ekonomist bunun mümkün olmadığını anlatmaya çalışmıştı. AK Troller de en iyi bildikleri şey yapıp bana küfür etmişlerdi.
Türkiye’de siyasi gerilim arttı. Gerilim, Edoğan’ın kimyasını bozdu. En son kendi adamlarına, bizzat Ali Babacan ve Merkez Bankası Başkanı’na çatınca dolar hızla yukarı tırmandı. Halk Erdoğan’dan kaynaklanan gerilimin ekonomiye etkisini bir yılda ancak farkedebildi.
Geçen seçimler öncesinde dilimin döndüğünce uyardım. “Erdoğan’a oy vermek kaosa oy vermektir” dedim. Oysa insanlar “tek parti isitkrar getirir” anlayışıyla Erdoğan’a oy verdi. Bazan çok güçlü tek partiler kaos getirir. Bunun en net örneği Nazi örneğidir. Almanya’nın başına kaos getirmiştir.
AKP’nin 2012’den sonra Esad’ı devirmek için başvurduğu yol ve yöntemler, Türkiye’nin başına bela açmıştır. Türkiye dünyada yanlızlaşmış, dünyanın gidişatına ters düşen bir ülke haline gelmiştir.
Erdoağan’ın iktidarını korumak için muhalifleri sindirme adına uyguladığı yöntemler siyasi riski daha da yükseltmiştir. Artık Erdoğan’ın bizzat siyasi varlığı Türkiye için istikrarsızlık kaynağı olmuştur. Bunları Erdoğan karştı olduğum için değil bunlar gerçeğin ta kendisi olduğu için yazıyorum. Sevseniz de sevmeseniz de durum budur.
Mevcut siyasi istikrarsızlık riski, ekonomiye yansıdı ve dolar tarihi rekorunu kıarark 2.65 TL’nin üstüne çıktı. Böyle giderse ve Erdoğan germeye devam ederse seçimlere karar dolar 3 TL’yi bulacak. Bunu görmek için ekonomist olmaya gerek yok. Nitekim ekonmistler de Türkiye’nin geleceğindeki belirsizliğe vurgu yapıyor. Hürriyet’in haberine göre Standard Bank Gelişmekte Olan Piyasalar Araştırma Bölümü Müdürü Timothy Ash, Doların TL karşısındaki yükselişini şu şekilde anlatıyor: “Liradaki zayıflık, seçim riskini ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın seçim sonrası büyük ihtimalle görevine devam etmeyecek olmasının Türkiye’nin uzun vadeli (ekonomi) politikalarının ekseni üzerindeki soru işaretlerini yansıtıyor”
En kritik konu şu: geçen ay Türkiye tarihinde görülmemiş oranda kaynağı belirsiz para girişi oldu. 4.5 milyar dolarlık bu paranın nereden geldiğini aşağı yukarı tahmin edebiliyoruz. Ekonominin ateşi çıkınca Erdoğan’ın körfez turları başlar. Geçen aylarda da öyle olmuştu. Körfezden getirilen sıcak para ile doların yükselişi engellenmeye çalışılmıştı.
Türkiye’ye 4.5 milyar kaynağı belli olmayan ekstra dolar girmesine rağmen, dolar hala yükseliyorsa siyasi riskin ne kadar yüksek olduğunu siz düşününün…
Kimse bana FED kararlarından söz etmesin. FED kararlarının elbette dolara etkisi var ama Türkiye’de doları, dünya ölçeğinden bağımsız olarak, daha fazla yükselten asıl neden siyasi belirsizlik ve siyasi risktir.
Trollerin bile anlayacağı şekile yazayım: Türkiye’de siyasi riski artıran üç temel belirsizlik var.
- Erdoğan ve AKP’nin hukuk tanımaz tavrı nedeniyle yatırımcı ve iş çevrelerinin geleceğinin ne olacağının belirsizliği var. AK Troller ve AKP medyası her gün yeni bir gruba çökme sinyalleri veriyor. En son, seçimden sonra Doğan Grubuna çökeceklerini yazdılar. Bunu bilen bir yatırımcı olsanız Türkiye’ye yatırım yapar mıydınız?
- Son zamnlarda siyasi risk analisi yapan şirketlerin odaklandığı en önemli konu şu: AKP içinde bir husursuzluk olduğu görülüyor. Bu çatlak ekonomiyi ve Türkiye’nin geleceğini nasıl etkiler. Özetle artık AKP “dışı kalaylı içi vay vaylı” bir yapıya dönüştü. Bu da siyasi belirsizlik yaratıyor.
- Kürt sorunundan, başkanlık sistemine, Türkiye bu seçimlerde ilk defa “belirsizliğe” oy verecek. Dahası, Türkiye’nin kurumları tarumar edildi. MİT, Yargı, Polis, Asker parti teşkilatına dönüştürüldü. Olası bir kaosta Türkiye’yi ayakta tutacak kurumların içi boşaltıldı, kurumlara güven sıfırlandı. Üzgünüm ama artık Türkiye’nin geleceği bile belirsiz. İnsanlar “ne olacak bu ülkeye?” diye sormaya başlamışsa siyasi riskler oldukça yükselmiş demektir.
Bütün bunlar nedeniyle Türkiye’de artık istikrarlı tek şey doların istikrarlı bir şekilde yükselmesidir…
Haberimizi okuduğunuz için teşekkürler…Okuduğunuz bu metinler sesi kısılan, nefesi kesilen insanların sesine ses, nefesine nefes verme çabası. Bu çaba, karınca kararınca Nemrut'un ateşine karşı "yerimiz belli olsun" çabası. Bu çaba, 'zalim zulmederken sen ne yaptın?' diye sorulduğunda "dik durdum" deme çabası. Bu çabanın devam etmesini isteyen dostlarımız aşağıdaki ürünü alarak destek verebilirler. Desteğiniz için yürekten teşekkürler.
Bu yayınların devam etmesi için verdiğiniz destek için çok teşekkürler...
